230. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Zachęcamy do świętowania!

Autor: Pomorski UW 2021-05-02 10:31:25

Konstytucja 3 Maja to największe osiągnięcie Sejmu Czteroletniego obradującego od października 1788 do maja 1792 roku. Wojewoda Pomorski  Dariusz Drelich, jutro w 230.  rocznicę  jej uchwalenia, złoży kwiaty pod pomnikami bohaterów polskiej wolności.

Autorami projektu konstytucji byli w szczególności Ignacy Potocki, król Stanisław August Poniatowski i ksiądz Hugo Kołłątaj. Ustawa Rządowa z 3 V 1791 roku była pierwszą w Europie  i drugą na świecie (po amerykańskiej 1787) pisaną konstytucją.

Tekst Konstytucji obejmuje wstęp i 11 artykułów. Bezpośrednio pod nazwą Ustawa Rządowa umieszczono apostrofę sakralną” W imię Boga w Trójcy Świętej Jedynego”. Ustrój Rzeczypospolitej oparto na koncepcji zwierzchnictwa narodu i trójpodziału władz. Do tych zasad dostosowano systematykę konstytucji. W pierwszej kolejności uregulowano zagadnienia wyznaniowe. Deklarowano wolność wyznań, traktując jednocześnie religię katolicką jako „narodową, panującą”, co odzwierciedlało jej uprzywilejowaną pozycję w życiu publicznym.

Konstytucja utrzymała ustrój stanowy. Gruntownie zreformowano ustrój polityczny. Postanowienia Konstytucji zapewniły dominację władzy ustawodawczej nad wykonawczą. Utrzymano stanowy charakter dwuizbowego Sejmu. Posłowie stali się reprezentantami całego narodu. Izba poselska jako „świątynia prawodawstwa” uzyskała rozległe kompetencje. Konstytucja tworzyła rząd centralny pod nazwą Straży Praw pod przewodnictwem króla, która stała na czele całej administracji krajowej. Powstały kolegialne ministerstwa pod nazwą Komisje Wielkie (wspólne dla Korony i Litwy).

Ustawa Rządowa obowiązywała jedynie przez rok (od maja 1791 do maja 1792). Stan ten został przerwany przez konfederację targowicką, która zdelegalizowała Ustawę Rządową a wojna w jej obronie w 1792 roku zakończyła się klęską Rzeczypospolitej.

© 2018 Super-Polska.pl stat4u