Otwarcie wystawy „Wiele dróg - jeden cel. Ku Niepodległej” w Hajnówce
To 11. punkt na trasie naszej mobilnej wystawy, którą chcemy pokazać jak największej liczbie mieszkańców województwa podlaskiego. Przypomina nam, jak poszczególne powiaty regionu odzyskiwały niepodległość po 11 listopada 1918 roku - mówił w środę (3.11) podczas otwarcia wystawy "Wiele dróg - jeden cel. Ku Niepodległej” w Hajnówce wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski. Można ją oglądać przed budynkiem urzędów przy ul. Zina 1 do 9 listopada.
Wystawa "Wiele dróg - jeden cel. Ku Niepodległej" to 16 plansz przedstawiających dążenia do wolności powiatów tworzących dziś województwo podlaskie.
- Te drogi były skomplikowane, podlaskie ziemie odzyskiwały niepodległość w różnym czasie – to było zależne od postawy władz niemieckich, od aktywności tworzących się władz polskich, od sytuacji naszych sąsiadów - mówił w Hajnówce wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski.
- W historii powiatu hajnowskiego i samej Hajnówki bardzo istotne okazało się ich położenie: w Puszczy Białowieskiej, na północny wschód od kolei brzesko-grajewskiej, która była główną linią ewakuacji wojsk niemieckich - dodał Krzysztof Kossakowski, współautor wystawy z Muzeum Podlaskiego w Białymstoku.
Rok 1918 zastał Hajnówkę i całą Puszczę Białowieską w rękach niemieckich. Okupant do ostatnich dni wojny prowadził rabunkową eksploatację puszczy.
- W czasie I wojny światowej Niemcy zagospodarowali się tutaj na dobre, oczywiście rękami jeńców wojennych i przy ich pomocy zbudowali system kolejek leśnych, zakłady drzewne, suchej destylacji drewna i tak intensywnie eksploatowali Puszczę Białowieską – w ciągu 5 lat wywieźli 5 mln metrów sześciennych surowca - mówił burmistrz Hajnówki Jerzy Sirak.
Po kapitulacji Niemiec wzmógł się ostrzał zwierzyny w puszczy, prowadzony przez żołnierzy niemieckich i miejscowych kłusowników. Wycofywanie się Niemców odbywało się w sposób zorganizowany, a większość infrastruktury przemysłowej została zdemontowana i wywieziona. Okupacja niemiecka na tych terenach zakończyła się na początku grudnia 1918 roku, kiedy rozpoczął się trzymiesięczny okres rządów litewskich. Puszcza i pobliskie tereny, w tym Hajnówka, zostały włączone do nowo powstałego państwa litewskiego, które miało nawiązywać do minionej potęgi Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Nie wiadomo dokładnie, kiedy władze polskie przejęły Hajnówkę. 27 lutego 1919 roku w godzinach porannych z okolic Prużany przybył do pobliskiej Białowieży polski oddział konny z mjr. Jerzym Dąbrowskim. Hajnówka liczyła w tym czasie tylko 118 mieszkańców, gdyż większa część miejscowej ludności nie powróciła z tzw. bieżeństwa - przymusowej ewakuacji w głąb Imperium Rosyjskiego sprowokowanej przez władze rosyjskie w 1915 roku.
- Na zdjęciach z początku 1919 roku widzimy, jak wielką i długą drogę przeszliśmy jako mieszkańcy i jako miasto. Możemy się cieszyć i dziękować przodkom za to, że żyjemy w wolnej i niepodległej ojczyźnie - podkreślał burmistrz Hajnówki.
- Mam nadzieję, że dzięki tej wystawie lokalne społeczeństwo pozna historię naszych ziem, że będzie to inspiracja do tego, by tę wiedzę pogłębiać, a co za tym idzie – zintegruje to mieszkańców naszego regionu - mówił z kolei wojewoda podlaski.
Wojewoda podczas otwarcia wystawy przypomniał również o konkursie organizowanym przez Muzeum Podlaskie w Białymstoku, który towarzyszy wystawie. Polega on na zrobieniu zdjęcia na tle wystawy i udzieleniu odpowiedzi na jedno pytanie na profilu Facebook Muzeum Historycznego Oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Tam też znajduje się regulamin konkursu. Do wygrania jest karta podarunkowa o wartości 50 zł do wykorzystania w sklepach sieci Empik.
Wystawa jest realizowana w ramach projektu Wojewody Podlaskiego „Wiele dróg - jeden cel. Ku Niepodległej” we współpracy z Województwem Podlaskim oraz Muzeum Podlaskim w Białymstoku. Projekt został sfinansowany ze środków Wieloletniego Programu Rządowego „Niepodległa” na lata 2017 – 2022.