Prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski podpisał dziś porozumienie o współpracy z Clean Air Fund i Bloomberg Philanthropies, powołując inicjatywę Oddychaj Warszawo! Pozwoli ona stolicy na wdrażanie ambitnych polityk na rzecz poprawy jakości powietrza w mieście

Zanieczyszczenie powietrza jest poważnym zagrożeniem dla zdrowia obywateli w Europie i na świecie – każdego roku z powodu jego skutków przedwcześnie umiera w UE ponad 400 tys. osób. Następstwa złego stanu powietrza odczuwa również Warszawa. Dlatego miasto od kilku lat podejmuje liczne inicjatywy, aby poprawić jakość powietrza w mieście. Program „Oddychaj Warszawo" jest kolejnym z takich działań.

– Warszawa nie boi się wyzwań. A walka z zanieczyszczeniami powietrza jest zdecydowanie jednym z nich. Dziś przystępujemy do ambitnego projektu, który wzmocni nasze dotychczasowe działania na rzecz poprawy jakości powietrza w mieście, na rzecz klimatu i zdrowia mieszkańców. Ambitne cele wymagają konkretnych, profesjonalnych działań. Dlatego wchodzimy we współpracę z podmiotami, które znają się na tym najlepiej – mówi Rafał Trzaskowski, prezydent m.st. Warszawy.

Program „Oddychaj Warszawo” wspiera unijne ambicje, by do 2030 r. zmniejszyć liczbę przedwczesnych zgonów o 55%, zgodnie z planem działania "Zero zanieczyszczeń".

– Coraz więcej miast dostrzega podwójne zagrożenie, jakie zanieczyszczenie powietrza stwarza zarówno dla zdrowia publicznego, jak i dla klimatu – powiedział Michael R. Bloomberg, specjalny wysłannik Sekretarza Generalnego ONZ ds. ambicji i rozwiązań klimatycznych oraz założyciel Bloomberg Philanthropies. – Od lokalnych działań w zakresie ogrzewania domów po globalne przywództwo jako członek zarządu Globalnego Porozumienia Burmistrzów, prezydent Trzaskowski wykazał się niesamowitym zaangażowaniem na rzecz zdrowej, pomyślnej przyszłości swojego miasta. Breathe Warsaw jest kolejnym dowodem jego imponującego przywództwa i mamy nadzieję, że zainspiruje inne miasta w regionie i na całym świecie do przyłączenia się do Breathe Global – dodał.   

­– Cieszymy się, że możemy współpracować przy tej kampanii – mówi Jane Burston, dyrektor wykonawczy Funduszu Czystego Powietrza. – Powstrzymanie kryzysu związanego z jakością powietrza przyniesie wiele korzyści dla zdrowia publicznego, efektywności ekonomicznej i przeciwdziałania zmianom klimatycznym. Lokalne zaangażowanie i inicjatywa są kluczowe w walce o czyste powietrze, dlatego też projekty takie jak Oddychaj Warszawo są tak ważne – dodała Burston.

Oddychaj Warszawo – założenia

W trakcie warszawskiego programu wszyscy sygnatariusze będą czerpać ze swoich wcześniejszych doświadczeń związanych z walką o czyste powietrze. Ułatwi to realizację konkretnych założeń wynikających z podpisanego dzisiaj dokumentu:

• Stworzenie kompleksowej bazy danych o jakości powietrza w oparciu o warszawską sieć ponad 100  czujników, a łącznie z gminami partnerskimi ponad 160 urządzeń, która stanowi jednocześnie jedną z największych sieci w Europie. Baza pozwoli lepiej zrozumieć źródła zanieczyszczeń i podjąć konkretne działania.
• Zaprojektowanie stref niskiej emisji (ang. Low Emission Zones) do 2024 r. Warszawa ma jeden z najwyższych wskaźników posiadania pojazdów w Europie – na 1000 mieszkańców przypada tu 859 samochodów. Do zanieczyszczenia powietrza w stolicy w największym stopniu przyczyniają się stare pojazdy z silnikami diesla. Dlatego tak istotne jest wprowadzenie niskoemisyjnych stref w mieście, w oparciu o twarde dane.
• Promowanie czystszych systemów grzewczych. Pomimo odważnej polityki władz Warszawy i Mazowsza, w stolicy nadal funkcjonuje 7,5-9 tys. pieców na paliwo stałe. Oddychaj Warszawo pozwoli wzmocnić wsparcie techniczne w zakresie gromadzenia, analizowania, udostępniania i wykorzystywania danych dotyczących jakości powietrza. To z kolei wpłynie na konkretne decyzje i regulacje prawne, które przyspieszą wycofanie nieekologicznego ogrzewania.
• Wymiana wiedzy i najlepszych praktyk w zakresie czystego powietrza. Inicjatywa pomoże połączyć lokalnych liderów i organizacje w Warszawie z innymi miastami Breathe Global, aby przyspieszyć działania na rzecz czystego powietrza w regionie i na świecie.
• Zapewnienie poparcia społecznego. Oddychaj Warszawo zmobilizuje lokalnych partnerów do prowadzenia edukacyjnych kampanii wspierających działania na rzecz czystego powietrza.

Warszawa na rzecz jakości powietrza

Warszawa uznała poprawę jakości powietrza za najwyższy priorytet. W 2019 r. dołączyła do innych dużych miast, podpisując Deklarację Miast Czystego Powietrza C40, w której zobowiązała się do pomiaru i znacznego obniżenia poziomu zanieczyszczenia powietrza.

Ten rok jest krytyczny w kontekście obowiązywania na Mazowszu od 1 stycznia 2023 r. zakazu użytkowania  bezklasowych źródeł ciepła. Zachęcam wszystkich do wymiany przestarzałych pieców już dziś, gdyż od przyszłego roku należy spodziewać się wysokich kar finansowych.

Miasto sukcesywnie pozbywa się przestarzałych pieców na paliwo stałe w lokalach komunalnych oraz udziela dotacji na likwidację „kopciuchów” w zasobie prywatnym. W tym roku wnioskodawcy mogą liczyć na wsparcie finansowe miasta do 70% wysokości dotacji.

Aby zachęcić warszawiaków do szybszej wymiany „kopciuchów”, w dzielnicach zostało zatrudnionych 21 ekodoradców, którzy udzielają informacji oraz pomagają wypełnić i skompletować wniosek oraz dodatkowo 4 doradców energetycznych, którzy służą wsparciem w doborze właściwych rozwiązań dla danej nieruchomości. Proces wspiera też straż miejska.

Współpracujemy również ze strażą miejską, która nie tylko kontroluje i inwentaryzuje źródła ciepła ale razem z nami przypomina o zakazie eksploatowania bezklasowych pieców od 2023 r. i informuje o możliwości ubiegania się o dotacje. To bardzo duże wsparcie działań miasta.

Stolica stale rozwija także ofertę transportu publicznego i realizuje inwestycje w tym zakresie. To nie tylko planowanie i rozbudowa kolejnych linii metra, czy torowisk pod linie tramwajowe, ale również inwestycje w nisko- i zeroemisyjne pojazdy. Doskonałym przykładem są elektryczne i zasilane gazem autobusy miejskie, które sukcesywnie zastępują autobusy na olej napędowy