Jezioro Malawi (dawniej Niasa) pod wieloma względami jest miejscem szczególnym. Ten zbiornik wodny pochodzenia tektonicznego o powierzchni 31.000 km2 leży na terytorium trzech państw: Tanzanii, Mozambiku i Malawi. Jest trzecim największym w Afryce i dziewiątym na świecie zbiornikiem słodkowodnym, o maksymalnej głębokości 706 m i długości brzegu ok. 600 km. Z uwagi na skąpą roślinność, wody jeziora są bardzo przejrzyste, a temperatura w nim panująca wynosi 20 - 28 °C. Na jeziorze znajduje się wiele wysp, największe z nich to Likoma i Chizumulu, a akwen otaczają góry dochodzące do 3000 m. Odkrywcą i pierwszym badaczem jeziora był David Livingstone, który przybył nad jego brzegi w 1859 roku.

Obszar na południowym krańcu jeziora, położony w granicach państwa Malawi, od 1980 roku objęty jest ochroną w ramach Parku Narodowego Jeziora Malawi (ang. Lake Malawi National Park). Żyje tu wiele gatunków ryb występujących tylko na tym obszarze i będących kluczowym przykładem specjacji czyli procesu biologicznego, w wyniku którego powstają nowe gatunki tych organizmów. Park wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 1984 roku.

Dzięki wszystkim tym aspektom Wydział Biologii UG wybrał właśnie ten akwen na model jeziora prezentowany w budynku uczelni. Obserwowanie ryb może służyć zarówno dyskusjom ekspertów i zainteresowanych, jak i w niedalekiej przyszłości pracom badawczym studentów. W akwarium można obejrzeć aż 360 ryb pielęgnicowatych będących przedstawicielami 15 gatunków. W jeziorze Malawi żyje około 600 charakterystycznych dla tego akwenu gatunków pielęgnic. Ich zróżnicowanie następowało prawdopodobnie wskutek doboru płciowego oraz odmiennych preferencji pokarmowych. Wiele gatunków pielęgnicowatych z jeziora Malawi to gatunki siostrzane. Ich budowa i zachowanie są bardzo zbliżone, ale aktywne płciowo samce różnią się ubarwieniem i układem plamek, a samice wybierają konsekwentnie partnerów określonego koloru. Pogłębia to izolację rozrodczą i jest podstawą do twierdzenia, że mamy do czynienia z odrębnymi gatunkami, a nie odmianami barwnymi jednego gatunku.

Budowa akwarium została dofinansowana przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku oraz ASTE Sp. z o.o. w Gdańsku.

Szczegółowe informacje na temat ryb znajdują się na stronie: http://biology.ug.edu.pl/media/promowane/52720/mieszkancy_akwarium_malawi