Upamiętnienie ofiar obozu Dulag 121
W trakcie uroczystości okolicznościowy list w imieniu Wojewody Mazowieckiego Zdzisława Sipiery odczytał dr. Piotr Oleńczak, kierownik Oddziału Współpracy Instytucjonalnej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego:
- Spotykamy się tu dziś by pochylić głowy nad grobami ofiar niemieckiego terroru z 1944 r. Tędy, przez niedaleki Obóz Dulag 121, „Przeszła Warszawa”. Warszawiacy byli pędzeni do Pruszkowa pieszo. Ich marsz oświetlała łuna płonących zabudowań stolicy. Paliły się opuszczone przez nich domy. Nikt z wówczas wypędzonych nie sądził, że będzie mu jeszcze kiedyś dane wrócić do Warszawy – napisał w liście Wojewoda Mazowiecki.
W latach 2016 – 2017 na kwaterze ofiar obozu przejściowego znajdującej się na cmentarzu przy ul. Partyzantów 2/4 przeprowadzony został dwuetapowy remont mogił. Wojewoda Mazowiecki na podstawie porozumienia zawartego z Prezydentem Miasta Pruszków, przekazał dotację w wysokości 250 000 zł na dokończenie rewitalizacji kwatery.
- Okazja by się tu spotkać jest też wyjątkowa – zakończyliśmy wspólnie z władzami Miasta Pruszkowa remont tej kwatery wojennej. Była to w 2017 roku największa inwestycja remontowa Wojewody Mazowieckiego. Mnie jako rodowitemu mieszkańcowi Pruszkowa przypadł ten zaszczyt, by móc się przyczynić do trwałego zabezpieczenia tego miejsca. Opieka nad grobami wojennymi jest ustawowym obowiązkiem wojewody. Dla mnie jest przede wszystkim zaszczytem – przyznał w liście Wojewoda.
Pierwszy etap prac polegający na remoncie 5 rzędów mogił oraz wybudowaniu elementu centralnego – pomnika, zrealizowało miasto Pruszków w 2016 r. W roku bieżącym zakończono drugi etap remontu obejmujący pozostałe 8 rzędów mogił. Prace wykonano dzięki dotacji Wojewody w kwocie 250 000 zł i miasto Pruszków pokryło koszty w wysokości 75 950 zł.
„Tędy przeszła Warszawa”
6 sierpnia 1944 r rozpoczęła się zorganizowana przez okupanta akcja wysiedlania ludności cywilnej Warszawy. Niemiecka akcja trwająca do końca października przeprowadzona została w niehumanitarny, w wielu przypadkach wręcz okrutny i bestialski sposób. Ludność Warszawy kierowana była do obozu przejściowego Dulag 121 utworzonego w Pruszkowie. Stamtąd po segregacji przetrzymywanych wywożono do Niemiec na roboty, do obozów koncentracyjnych i na teren Generalnego Gubernatorstwa.