Ukraina i jej obywatele mogli liczyć na wsparcie Warszawy i jej mieszkańców od pierwszego dnia wojny, która wybuchała 24 lutego 2022 r. Od tamtego momentu pomocy udzielono setkom tysięcy Ukraińców. Jutro w stolicy odbędą się manifestacje oraz będą widoczne okolicznościowe akcenty przypominające, że za naszą granicą od dwóch lat trwa tragiczna w skutkach wojna.

Według oficjalnych danych wśród mieszkańców Warszawy wciąż jest ponad 105 tys. obywateli Ukrainy, wśród nich ponad 18 tys. ­to młodzież i dzieci, uczęszczających do miejskich placówek oświatowych – przedszkoli, szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Z kolei w stołecznych szpitalach w latach 2022-2023 urodziło się 1460 dzieci, których mamy były obywatelkami Ukrainy.

Warszawa pomagała i pomaga

W stolicy z dnia na dzień od rosyjskiej inwazji uruchomiono punkty informacyjne oraz ośrodki pobytowe dla uciekających przed wojną Ukraińców. Sześć z nich wciąż działa i mieszka tam prawie 750 osób, z czego ponad 200 to dzieci. Wszyscy poza zakwaterowaniem mają zapewnione także całodzienne wyżywienie.

Dodatkowo mieszkańcy punktów mogą skorzystać ze wsparcia psychologicznego, doradztwa zawodowego, a dzieci dodatkowo z zajęć wspierających ich rozwój oraz stan zdrowia psychicznego. Dzięki współpracy z UNICEF w miejskich ośrodkach pomocy są zatrudnieni psychologowie i asystenci włączenia społecznego.

W najtrudniejszym momencie kryzysu uchodźczego z pomocą ruszyli także warszawiacy. Organizowali zbiórki żywności, odzieży, ale także udostępniali swoje domy i mieszkania Ukraińcom w potrzebie. Wielu mieszkańców zaangażowało się również w wolontariat.

Warszawskie metro dla Kijowa

W 2023 r. Warszawa wysłała do Kijowa 10 pociągów metra serii N-81, a do miasta Konotop w formie darowizny przekazano 23 tramwaje i 2 samochody ciężarowe. 

Za wschodnią granicę trafiło także pięć przegubowych autobusów Miejskich Zakładów Autobusowych oraz specjalistyczny wóz do naprawy sieci trakcyjnej od Tramwajów Warszawskich. Poza tym wyremontowane pojazdy – ambulans neonatologiczny i śmieciarkę – przekazało stołeczne MPO.

Dzieci z Ukrainy w warszawskich placówkach

Do szkół i przedszkoli w Warszawie chodzi ponad 18 tys. uczniów z Ukrainy. Po eskalacji agresji w Ukrainie i w związku z migracjami uchodźczymi do Polski otwarto 150 oddziałów przygotowawczych w 90 szkołach podstawowych i ponadpodstawowych, by ułatwić ukraińskim dzieciom edukację w polskich placówkach. W roku szkolnym 2023/2024 w Warszawie jest 45 oddziałów przygotowawczych, adekwatnie do obecnych potrzeb.

Dzięki porozumieniu Warszawy z Polskim Centrum Pomocy Międzynarodowej (PCPM) oraz UNICEF kilkuset ukraińskich nauczycieli zostało zatrudnionych w stołecznych szkołach i przedszkolach. Uchodźcy kontynuowali pracę również w roku szkolnym 2023/2024 jako asystenci polskojęzycznych nauczycieli i pomagali ukraińskim dzieciom w integracji w warszawskich placówkach oświatowych.

W Warszawie działa również Centrum Edukacji i Rozwoju dla dzieci i ich rodziców z Ukrainy, które istnieje na mapie Warszawy od 14 czerwca 2022 r. Przy ul. Towarowej 25a, dzięki finansowaniu ze środków UNICEF znajduje się miejsce wypełnione zajęciami dla dzieci i dorosłych. W centrum odbywają się kursy języka polskiego dla dorosłych z niepełnosprawnością, zajęcia dla dzieci młodszych i starszych oferujące animacje i warsztaty kreatywne prowadzone przez głównie przez NGO. W placówce prowadzony jest punkt informacyjny, w którym można zapoznać się z ofertą edukacyjną Warszawy oraz zapisać na zajęcia. CEiR zapewnia też pomoc psychologiczną dla dzieci i ich rodziców. Do grudnia 2023 roku z oferty CEiR skorzystało prawie 70 tysięcy uchodźczyń i uchodźców z Ukrainy.

Ochrona dziedzictwa Ukrainy

Już w pierwszych miesiącach wojny Prezydent m.st. Warszawy powołał Dom Odbudowy Ukrainy (DOU). To inicjatywa, która wspiera ukraińskie samorządy w trudnym wojennym czasie w zabezpieczaniu zabytków i miejsc o znaczeniu historycznym.

W pierwszych miesiącach wojny stołeczny konserwator wraz z partnerami zorganizował zbiórkę i wysyłkę materiałów i sprzętu gaśniczego. Posłużyły one do zabezpieczania zabytków przed ostrzałem i dalszymi uszkodzeniami. Dom Odbudowy Ukrainy organizuje cykliczne spotkania konserwatorów z Ukrainy i Polski (w 2023 r. było ich 40), monitorując w ten sposób aktualne potrzeby i analizując zniszczenia.

Dzięki środkom przyznanym przez Radę m.st. Warszawy zakupiono i zamontowano 50 okien w zniszczonej atakami, zabytkowej bibliotece w Czernihowie. Poza tym Warszawa wsparła renowację budynków przy ulicy Stryjskiej we Lwowie oraz zorganizowała zbiórkę na zakup okien dla budynku cerkwi w Andrijiwce.

Pomoc w znalezieniu pracy

Wszyscy, którzy musieli uciec przed wojną z własnych domów, poszukiwali najpierw bezpiecznego schronienia, ale później także pracy, dlatego ważnym punktem na pomocowej mapie stolicy stała się ul. Marszałkowska 77/79. Już 15 marca 2022 r. uruchomiono tam punkt dla osób z Ukrainy. Od początku działania punktu do 21 lutego 2023 r. zarejestrowano 8 411 osób. W rejestrze do tej pory pozostaje 864 osób, z czego 737 to kobiety.

Utworzona została specjalna podstrona, tłumaczona w całości na język ukraiński, gdzie publikowane są wszystkie informacje, obejmujące zagadnienia rynku pracy, dotyczące uchodźców z Ukrainy.

Finansowanie wsparcia

Poza realizacją zadań wspieranych przez środki z budżetu państwa Warszawa przeznaczyła dodatkowo własne środki na pomoc obywatelom Ukrainy, głównie na zadania edukacyjne i pomoc społeczną. W sumie od początku wojny było to ponad 140 mln zł.

Poza tym pieniądze przekazują także darczyńcy, fundacje i organizacje takie jak UNICEF czy WHO np. na opiekę okołoporodową dla ukraińskich kobiet.

Druga rocznica wybuchu wojny

W sobotę W Warszawie zaplanowano kilka manifestacji i przemarszów. Większość odbędzie się w Śródmieściu. Dla zapewnienia bezpieczeństwa policja może zdecydować o zamknięciu ulic. Pierwsza z demonstracji odbędzie się na ulicy Belwederskiej vis-à-vis Ambasady Federacji Rosyjskiej.

Kolejne zgromadzenia będą połączone z przemarszem. Główne rozpocznie się o godzinie 12:00 przed pomnikiem Witosa na placu Trzech Krzyży, a stamtąd uczestnicy przejdą Traktem Królewskim na plac Zamkowy.

Wiele stołecznych obiektów – urzędów i instytucji kulturalnych będzie jutro podświetlonych, by upamiętnić tragiczne wydarzenia w Ukrainie, a o 21:00 na ścianie nowego gmachu Muzeum Sztuki Nowoczesnej będzie wyświetlany film „Murale”.