Współpraca pomiędzy uczelniami w tym zakresie trwa od 2013 roku, a od dzisiaj rusza międzynarodowy trzyletni grant naukowy finansowany przez National Science Foundation (NSF) w USA w kwocie 250 tysięcy dolarów. W ramach tego grantu izolowane będą metabolity wtórne z unikalnych, a obecnych w Polsce, gatunków roślin, grzybów i porostów, by badać ich aktywność biologiczną, w tym antynowotworową, przeciwgrzybiczą, antymalaryczną czy przeciwbakteryjną.

Grant naukowy pt.: IRES: U.S. – Poland Student Research Experience to Study Plant Species Interactions in the Unique Ecosystem of the Bialowieza Forest zakłada coroczne, sześciotygodniowe wizyty badawcze studentów ze Stanów Zjednoczonych w Puszczy Białowieskiej. Badania te będą mieć charakter terenowo-laboratoryjny i będą odbywały się pod kierunkiem mentorów z Polski i USA. Koordynatorami ze strony Politechniki Białostockiej są: dr hab. Grażyna Łaska, prof. PB (Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska) i dr hab. Sławomir Bakier, prof. PB (Zamiejscowy Wydział Leśny w Hajnówce). Ze strony amerykańskiej: dr Jordan Zjawiony – profesor z Katedry Nauk Biomolekularnych, Wydziału Farmacji Uniwersytetu Missisipi oraz dr Jason Hoeksema – profesor nadzwyczajny z Wydziału Biologii Uniwersytetu Missisipi.

Dziś studenci i naukowcy z USA spotkali się na Politechnice Białostockiej. Poznali uczelniany kampus i laboratoria, w których już wkrótce będą prowadzić badania. Jeszcze dziś przeniosą się na Zamiejscowy Wydział Leśny w Hajnówce i na tzw. poligon badawczy, czyli Puszczę Białowieską.

Dr hab. Grażyna Łaska, prof. PB: „Jednym z najważniejszych efektów tego grantu będzie stworzenie warunków do międzynarodowej kooperacji między wysokokwalifikowaną kadrą naukową dwóch uczelni. Projekt, który otrzymaliśmy, już w założeniu wskazuje grupę 4 mentorów z Polski wraz ze studentami i doktorantami. Z Zamiejscowego Wydziału Leśnego ze stroną amerykańską współpracować będzie dwójka doktorów i studenci, z Wydziału Budownictwa i Inżynierii Środowiska – piątka doktorantów. Dla tych młodych ludzi to możliwość rozmowy w języku angielskim i wymiany informacji. Zajęcia rozpoczynamy w poniedziałek od wykładu teoretyczno-metodycznego, a następnie zajęć terenowych. Dla nas wszystkich to nowe, niezwykle ciekawe doświadczenie. Nie wiem na przykład czy amerykańscy studenci potrafią identyfikować zbiorowiska…dla nas wszystkich to jest las liściasty, a dla mnie, w języku biologii, jest to grąd subkontynentalny Tilio-Carpinetum.

Dr Jordan Zjawiony: „Puszcza Białowieska to przebogata flora, stosunkowo mało poznana. Chcemy ją badać pod kątem przyszłej przydatności i poszukiwać potencjalnych leków naturalnych, które mają mniej efektów ubocznych niż leki syntetyczne. W badaniach tych pokładamy duże nadzieje, mamy już wstępne, obiecujące rezultaty wcześniejszych prac. Przyszłość to także publikacje i wspólne patenty, które zakłada umowa o współpracy między uczelniami. Nasz główny cel – znaleźć lek z roślin i grzybów na choroby nowotworowe. Druga zmora naszych czasów to choroby układu nerwowego: depresja, schizofrenia, na które nie ma w tej chwili dobrych leków i tutaj rośliny znowu dają nam dużą szansę znalezienia skutecznego antidotum”. O udział w polsko-amerykańskim projekcie zabiegała duża ilość kandydatów. Prof. Zjawiony mówi: „Cieszy mnie entuzjazm studentów. Na tym właśnie bardzo zależy nam, nauczycielom, kadrze prowadzącej tych młodych ludzi. Jest to największa satysfakcja nauczyciela.”