Po mszy rocznicowe obchody wg ceremoniału wojskowego – jak zawsze – kontynuowane były pod pomnikiem Nieznanego Powstańca Wielkopolskiego. Uczestniczyli w nich przedstawiciele władz kościelnych, samorządowych, państwowych i wojskowych, poczty sztandarowe, grupy rekonstrukcyjne oraz mieszkańcy.

W imieniu prezydenta Bydgoszczy Rafała Bruskiego przemawiał jego zastępca Mirosław Kozłowicz. Na grobie Nieznanego Powstańca Wielkopolskiego złożone zostały wiązanki kwiatów, a pamięć poległych w walce o wolną ojczyznę uczczono salwą honorową.

Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu. Swoim zasięgiem szybko objęło całą Wielkopolskę. Polacy czynem zbrojnym domagali się powrotu ziem spod zaboru pruskiego do Macierzy. Po kilku miesiącach walki, wojska powstańcze zbliżały się w okolice Bydgoszczy. Trwały bitwy pod Brzozą, Rynarzewem, Ślesinem i Mroczą. W nocy z 15 na 16 czerwca 1919 r. w Murowańcu stoczono zaciętą bitwę. Poległo 15 powstańców.

Rannych powstańców Niemcy zabrali do niewoli, a następnie do szpitala wojskowego w Bydgoszczy. Wśród nich był nieznany z imienia i nazwiska powstaniec, który po kilku dniach zmarł, nie odzyskując przytomności. Mimo prób identyfikacji, nie udało się ustalić jego tożsamości. Społeczeństwo Bydgoszczy sprawiło poległemu za wolność ojczyzny powstańcowi godny pochówek. Pogrzeb odbył się 26 czerwca 1919 r. na cmentarzu Nowofarnym. Idea ufundowania Grobu Nieznanego Powstańca Wielkopolskiego zrodziła się w 1921 r. Na miejsce wyznaczono plac przy ul. Bernardyńskiej, gdzie do 1920 r. znajdował się pomnik poświęcony pruskim żołnierzom poległym podczas wojny 1870/71. Dzięki temu miejsce to miało odmienić historię. Pod koniec czerwca 1925 r. powstała murowana krypta, w części nadziemnej obłożona granitem. W Święto Żołnierza trumnę ze szczątkami Nieznanego Powstańca złożono w nowym grobie, który przykryto płytą z białego marmuru, z płaskorzeźbą anioła trzymającego wiązankę kwiatów i wieniec laurowy, opatrzoną napisem „Nieznanemu Powstańcowi Wlkp. Rodacy”. Bydgoski Grób Nieznanego Powstańca jest jedynym w kraju grobem upamiętniającym nieznanego z nazwiska powstańca, a jednocześnie symbolizuje pamięć o powstańczym zrywie przodków.

Podpisany 28 czerwca 1919 r. traktat wersalski, na mocy którego do Polski powróciła niemal cała Wielkopolska, sprawił, że powstanie wielkopolskie jest jednym z dwóch (obok powstania wielkopolskiego z 1806 r.) zwycięskich zrywów narodu polskiego. Zapisy traktatu wersalskiego weszły w życie 10 stycznia 1920 r. W Bydgoszczy oficjalne przejęcie władzy nastąpiło 19 stycznia 1920 r., a dzień później do miasta wkroczyły oddziały Wojska Polskiego.